ارتودنسی دندان ، یکی از تخصص های رشته دندانپزشکی ارتودنسی هست. ارتودنسی دندان ها رو مرتب و یا فک ها رو با همدیگه هماهنگ می کنه. مهم ترین کاری که ارتودنتیست انجام میده اینه که با تشخیص به موقع مشکلات دندانی بیماری، برای پیشگیری از مشکلات بعدی دندان ها اقدام و ناهنجاری های مربوط به دندان و فک رو برطرف می کنه. ارتودنسی به دو صورت ثابت و متحرک استفاده میشه و با توجه به مشکل بیمار و خواست اون از یکی از انواع اردتودنسی های زیر ثابت، متحرک یا نامرئی استفاده می شه.
در طول مدتی که دستگاه ارتودنسی داخل دهان بیماره، خیلی آهسته و بدون ایجاد درد، به دندان ها فشار میاره و کم کم باعث می شه که دندان ها شکل طبیعی و دلخواه رو پیدا کنن. اما اینکه کدوم نوع ارتودنسی ثابت یا متحرک برای بیمار مناسبه، بستگی به تشخیص ارتودنتیست داره. مواردی مثل میزان و نوع بدشکلی دندان ها، سن بیمار و فیزیولوژیک بیمار در انتخاب نوع ارتودنسی تأثیر می گذارند. در طول درمان، بیمار مرحله به مرحله در زمان های مختلف، وضعیت ارتودنسی و روند درمان رو کنترل می کنه.
اردتودنسی یک روش زیبایی است یا درمان؟
گروهی از افراد هستند که از وضعیت دندون هاشون راضی نیستن و می خوان که موقع خنده، زیبایی دندانهاشون رو به نمایش بذارن. گروه دیگه ای هم هستن که مشکلات اونها مربوط به فک هست و دچار ناهنجاری های مربوط به فک هستن و اگر درمان نشن، منجر به ایجاد مشکلاتی برای اونها می شه. نوع دستگاه ارتودنسی که برای هر کدوم از این دو گروه متفاوته و هر کدوم روند درمانی متفاوتی دارن.
طول دوره درمان ارتودنسی چقدر است؟
این مدت زمان بستگی به میزان ناهنجاری دندان و فک بیمار داره و با توجه به اون، از یکی از روش های ارتودنسی ثابت یا ارتودنسی نامرئی، متحرک و جراحی فک استفاده میشه. در صوتی که بیمار فقط نیاز به اصلاح موقعیت دندون ها داشته باشه، کل فرایند درمان حدود یک سال و نیم طول می کشه. در صورتی هم که مشکل فقط مربوط به فک باشه باز هم یک سال و نیم زمان نیازه. اما اگر هر دو مشکل اصلاح دندان و اصلاح فک رو همزمان با هم انجام بده، زمان بیشتری لازمه. اما خود فرایند گذاشتن دستگاه ارتودنسی در دهان بیمار، حدد 30 دقیقه طول می کشه.
ارتودنسی دندان کودکان
درمان ارتودنسی فقط برای بزرگسالان نیست، بلکه کودکان زیادی هم هستن که نیاز به ارتودنسی دارن و اگر به موقع برای درمان اونها اقدام بشه، تا حدود خیلی زیادی میشه از ایجاد مشکلات بیشتر پیشگیری کرد. به تمام کارهایی که در جهت اصلاح موقعیت دندان های کودک و یا مشکلات فکی اون انجام میشه. ارتودنسی کودکان گفته می شه.
طبق توصیه انجمن ارتودنتیست ها و انجمن دندانپزشکی آمریکا، بهتره که وضعیت دندان و فک کودکان از 7 سالگی بررسی بشه تا در صورت وجود مشکلات احتمالی، تشخیص و به موقع برای درمان اقدام بشه. برای این کار باید به متخصص ارتودنسی کودکان مراجعه بشه.
در صورتی که نشانه ای از وجود مشکل در دندان کودکان را تشخیص دادید، حتماً به متخصص مراجعه کنید. از این نشانه ها می شه به موارد زیر اشاره کرد:
• کج بودن دندان دائمی
• جلوزدگی فک بالا یا پایین
• بسته نشدن لب ها به صورت کامل
• وجود فاصله بین دندان ها
• متمایل بودن یکی از فک ها به چپ یا راست
• افتادن زودتر یا دیرتر دندان شیری از موعد
• مکیدن انگشتان یا استفاده از شیشه شیر بعد از 5 سالگی
• نفس کشیدن از راه دهان
• برخورد زبان به دندان های کوچیک موقع قورت دادن غذا
اردتودنسی دندان روکش شده
دندان روکش شده به دندانی گفته میشه که پوسیده و برای درمان، توسط دندانپزشک عصب کشی یا پرشده و برای اینکه آسیب نبینه، از روکش شده. برخی افراد هستند که از قبل دندان های روکش شده دارن و الان میخوان اقدام به ارتودنسی کنن.
سوالی که برای خیلیا پیش میاد اینه که آیا چنین چیزی امکان داره یا نه؟
روکش دندان روی خود دندان بیمار کشیده شده و دندان مصنوعی نیست، یعنی دندونیه که فقط ترمیم شده و ماهیت دندان طبیعی رو داره. بنابراین هیچ مانعی برای ارتودنسی چنین دندان هایی وجود نداره؛ فقط ممکنه یک سری محدودیت ها داشته باشه.
ارتودنسی دندان نیش
در برخی افراد دیده میشه که تمام دندان های اونها ردیف هستن، اما دندان های نیش اونا مشکل داره؛ یا کج شدن یا خیلی بالاتر از دندون های دیگه هستن و یا دچار نهفتگی شدن. البته ممکنه این مشکل مربوط به همه دندان های نیش نباشه. اصلاح این دندان ها منجر به بهتر شدن ظاهر لبخند بیمار میشه.
نهفتگی دندان های نیش در حدود 2% از افراد جامعه مشاهده میشه. این نهفتگی ممکنه به سمت سقف دهان و یا به سمت گونه ها باشه. البته تمایل اون به سقف رایج تره. علت این مشکل می تونه کوچیک یا بزرگ بودن فک بیمار باشه. در چنین حالتی فضای کافی برای دندان های نیش وجود نداشته و به این ترتیب دندان نیش خوب رشد نمی کنه؛ یا کج میشه و یا نصفه یا به شکل نهفته درمیاد. خوشبختانه این مشکل توسط ارتودنسی قابل درمانه و یا ممکنه نیاز به جراحی فک داشته باشه.
اگر مشکلات ارتودنسی درمان نشود، چه اتفاقی می افته؟
برخی از ناهنجاری های دندانی ممکنه باعث بشه که مسواک هیچ وقت به قسمتی از دندان ها نرسه و به این ترتیب دندان سریع تر پوسیده بشن، یا ممکنه خنده فرد رو تحت تأثیر قرار بدن. حتی ممکنه فک بالا یا پایین بیمار بیش از حد جلوتر یا عقب تر از فک دیگه باشه که باعث بشه چهره فرد حالت غیرطبیعی به خودش بگیره. ارتودنسی می تونه به همه این مشکلات پایان بده.
دندان های نابهنجار باعث می شن که بهداشت دندان به خوبی انجام نشه و بیماری های لثه و از جلمه عفونت هایی مثل پریودنتال رخ بده. این عفونت ها می تونن با ورود به جریان خون، منجر به بیماری های قلبی بشن. اگر هم دندان نیش مشکل داشته باشه، می تونه منجر به مشکلات فکی و آبسه دندانی بشه.
بهترین اردتودنسی دندان
هر چقدر هم که ارتودنتیست در کار خودش ماهر باشد، اما بیمار به درستی همکاری نکنه و به توصیه های متخصص در مورد بهداشت دهان و دندان در طول دوره درمان توجه نکنه، نتیجه دلخواه به دست نمیاد. بهترین ارتودنسی دندان، زمانی رخ میده که همکاری دو طرفه ای بین بیمار و متخصص ارتودنسی وجود داشته باشه.
