گیاه کینوا گیاهی یک ساله، دو لپه ای علفی است که طول آن می تواند به 20 تا 30 سانتی متر برسد. این گیاه دارای تنوع رنگی بالایی است از سبز تا قرمز است.
رنگ برگ های گیاه کینوا هم متنوع بین سبز تا زرد و بنفش است. برگ ها دندانه دار هستند و روی سطح آنها ذرات گرانوله ای وجود دارد که ظاهر شنی دارند که حاوی کلسیم اکسالات هستند.
این ذرات باعث کاهش تبخیر از سطح برگ درآب و هوای گرم می‌شوند. گل ها دارای خوشه انتهایی است و که شکل چند شاخه ای انتهای ساقه اصلی شکل استوانه ای به گیاه می‌دهد.
گل ها ریز و فشرده هستند و معمولا به همان رنگ گاسبرگ دیده میشود. گلها در طی 5 تا 7 روز باز هستند و در طول 12 تا 15 روز قابلیت گرده افشانی دارند. نوع میوه آکن است و اندازه آنها به 2.6 میلی متر می‌رسد. گیاه کینوا دارای چندین گونه است که برای مصارف خوراکی کاشته می‌شوند. انواع کینوای وحشی در سراسر جهان پراکنده هستند. برخی گونه های این جنس نسبت به حشرات و بیماری ها هم مقاوم هستند.
خواص و ارزش غذایی گیاه کینوا
ارزش غذایی گیاه کینوا بسیار بالا است. مقدار پروتئین کینوا بین 13.81 تا 21.9 درصد است و به نوع رقم آن هم بستگی دارد. به دلیل اینکه پروتئین های کینوا مقادیر بالایی از اسید آمینه های ضروری را دارند تنها منبع پروتئین گیاهی است که می‌تواند تمامی اسیدهای آمینه ضروری بدن انسان را تامین کند. مقدار چربی این ماده غذایی 6.1 درصد، کربوهیدراتها 71 درصد، آهن 5.2 درصد و مقدار 350 کالری در صد گرم دارد.
کینوا یکی از منابع غذایی است که قادر به سم زدایی بدن است و می‌تواند ترکیبات باقی مانده در مواد غذایی که ممکن است به بدن آسیب برسانند را از بین ببرد. گیاه کینوا یکی از منابعی است که وجود آن در غذا باعث ایجاد احساس سیری در انسان میشود. البته غلات معمولا این ویژگی را دارند که با جذب آب مدت بیشتری قادر به ماندن در معده هستند ولی کینوا به طور خاص این ویژگی را دارد.
رابطه کینوا و لاغری
کینوا و لاغری که باعث کاهش کلسترول خون می شود. گیاه کینوا دارای فیبر بسیار زیادی است که این موضوع ثابت شده که فیبر به شدت در کاهش وزن و لاغری افراد موثراست. مواد غذایی فیبردار از دستگاه گوارش عبور کرده که باعث میشه مواد سمی را از بدن خارج کند.
گیاه کینوا کلسترولی ندارد. محتوای محلول فیبر در کینوا به کبد کمک می کند تا از کلسترول ذخیره شده بدن استفاده کند و این سطح کلسترول بد LDL بدن را کاهش می دهد. محتوای پروتئین بالای کینوا مانند پروتئین گوشت می باشد.بنابراین افراد گیاه خوار به راحتی می توانند کینوا را جایگزین گوشت در غذای خود کنند.
خوردن کینوا بهتر از خوردن گوشت هایی نظیر گوشت گاو است، چون چنین گوشتی سرشار از چربی اشباع شده است. در نتیجه کینوا و لاغری و کاهش کلسترول با هم رابطه ای تنگاتنگ دارند.
کینوا غذای چاق کننده محسوب نمی شود؛ که برعکس این موضوع گفته میشه !تحقیقات نشان داده که خوردن کینوا مانع افزایش وزن شده، کیفیت لیپید خون را بالا می برد.
ارزش غذایی کینوا
برگ های جوانتر گیاه کینوا به عنوان سبزی تازه یا به شکل پخته در ترکیب غذایی مانند خوراک سبزیجات، کوکو سبزی و آش می توانیم استفاده کنیم، ولی محصول اصلی این گیاه، دانه یا بذر آن است که ارزش غذایی بالایی دارد.
به همین دلیل دانه یا بذر آن موجب مقایسه آن توسط سازمان خواروبار جهانی (FAO) با شیر خشک شده است. دانه‌های این گیاه سدیم کمتر، ولی کلسیم، فسفر، منیزیم، پتاسیم، آهن، مس، منگنز و روی بیشتری نسبت به گندم، جو و ذرت دارند. خاویار سبز بسیار خوش هضم بوده و منبع غنی از پروتئین، آهن، فسفر، انواع ویتامین‌ها و امگا۳ است.
انواع کینوا
گیاه کینوا انواع مختلفی دارد که دو نوع از ان پرطرفدارتر از بقیه انواع آن است.
اولی کینوا سنتی یا همان نوع معمولی است که در بازار مواد غذایی به آسانی پیدا می شود و دومی کینوا قرمز می باشد که رنگ آن تقریبا قرمز تیره می باشد.
کینوا سنتی نسبت به نوع قرمز خود طعم بهتری دارد ولی نوع قرمز آن دارای میزان بیشتری پروتئین ، آهن و ربیوفلاوین است که بدن ما می تواند از آن استفاده کند.
خواص کینوا برای سلامتی
کینوا به عنوان پروتئین گیاهی علاوه بر کمک به رشد ارگانیسم بدن، گرما و انرژی بدن را حفظ می کند و یک رژیم غذایی کامل و متعادل برای همه به خصوص برای گیاه خواران محسوب می شود و همچنین به علت دارا بودن فیتواستروژن از ایجاد سرطان سینه، بیماری های قلبی و پوکی استخوان جلوگیری می کند. کینوا سرشار از پروتئین و یک جایگزین عالی برای برنج محسوب می شود. این غله ی کامل باعث ایجاد سیری طولانی مدتی در شما خواهد شد.
برتری کینوا به برنج در چیست؟
برتری کینوا نسبت به برنج ارزش غذایی است که دارد که از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- فیبر و پروتئین بالا
- دارای اسیدهای آمینه ضروری بدن است که هیچ گونه غله ای ندارد
- کالری مفید برای بدن
- فاقد نشاسته زیاد
- فاقد گلوتن
- فاقد قند زیاد
کینوا و جلوگیری از پوکی استخوان
همان گونه که می دانید منیزیم و پتاسیم دو ماده معدنی مهم در جلوگیری از پوکی استخوان هستند. گیاه کینوا یک منبع غنی از منیزیم و پتاسیم بوده و مصرف 1 پیمانه از آن برای تامین 30 درصد پتاسیم بدن کافی است. بنابراین برای جلوگیری از پوکی استخوان کینوا مصرف کنید.
کینوا و محافظت از پوست
از دیگر خواص و کاربرد کینوا میتوان به اثرات حفاظتی آن بر روی پوست اشاره کرد. روی یکی از مهمترین مواد معدنی برای مقابله با اثرات نامطلوب اشعه ماورا بنفش است.
کسانی که کمبود روی دارند، سریعتر از افراد دیگر دچار بیماری های پوستی، سرطان پوست و حتی پیری پوست می شوند. روی موجود در کینوا سبب میشود که این گیاه یک محافظت کننده مناسب پوست از عوارض اشعه فرابنفش و از بین بردن زخم ها باشد.
کینوا و دیابت و قند خون
کینوا یک دانه کامل است و دانه های کامل برای دیابت بسیار عالی هستند؛ کینوا به دلیل مقادیر بالای فیبر که دارد به کنترل سطح قند خون در بدن کمک می کند.
تحقیقات نشان می دهد که کینوا به دلیل شاخص گلیسمی پایین و کربوهیدرات های پیچیده و پروتئین بالایی که دارد، می تواند باعث کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ شود.
جلوگیری از کمبود آهن و کم خونی
کینوا گیاهی است که سرشار از آهن است، توصیه میشود افرادی که دچار کم خونی یا کمبود آهن هستند، کینوا را در برنامه رژیم غذایی خود قرار دهند. کینوا به دلیل داشتن منگنز، محافظت موثری در برابر آسیب سلولی در هنگام تولید انرژی می‌کند. منگنز که خاصیت آنتی اکسیدانی دارد، از کلیه سلول‌ها،به خصوص گلبول های قرمز، در برابر رادیکال های آزاد محافظت می‌کند.
دانه‌های کینوا، از سلامت قلب و عروق محافظت می‌کنند و برای تنظیم فشار خون مفید هستند و باعث افزایش شیر مادر می‌شوند.
شرایط نگهداری کینوا
دانه های کینوا را می توان در یک جعبه ی و در یک جای خشک و خنک به مدت یک سال نگهداری کرد. شما می توانید کینوا را به مدت ۲ سال در یخچال ذخیره کنید.
کینوا میزان مصرف کلی مواد مغذی را افزایش داده و به کاهش قند خون و تری گلیسیرید کمک می‌کند. دانه‌های کینوا در هنگام طبخ، طعم ملایم و لذیذی دارد و می‌تواند یک افزودنی سالم برای رژیم شما باشد. شما می‌توانید کینوا را از اکثر فروشگاه های مواد غذایی و سوپر مارکت‌ها خریداری کنید.
خواص کینوا برای سلامت قلب
پایین آمدن سطح کلسترول خون به معنای داشتن یک قلب سالم است، اما کینوا مزایای دیگری نیز برای قلب دارد.
مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که کینوا دارای بسیاری از مواد است که می‌تواند در مقابل بیماری‌های قلبی محافظت کننده باشد علاوه بر این، کینوا می‌تواند اسیدهای چرب تک غیر اشباعی را برای بدن فراهم کند؛ این اسیدهای چرب شامل اسید چرب امگا ۲ و آلفا لینولنیک اسید است.
مضرات کینوا
خطر بسیار اندکی در مورد خوردن کینوا وجود دارد؛ دانه‌های کینوا با ساپونین پوشیده شده‌اند که مواد شیمیایی هستند که برای محافظت از گیاه در برابر بیماری‌های ناشی از قارچ‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها به کار می‌روند.
ساپونین می‌تواند طعم تلخی داشته باشد بنابراین قبل از پختن کینوا باید آن را به طور کامل زیر آب سرد شستشو داد .این ماده می‌تواند باعث ایجاد التهاب معده و آسیب به روده کوچک شود همچنین محتوای غنی کینوا از فیبر ممکن است باعث ایجاد درد شکم شود.
در سایت بیوتین می توانید اطلاعات زیادی در مورد انواع گیاهان و رابطه این گیاهان با لاغری را بخوانید.
کینوا سفید، قرمز و سیاه چه تفاوتی با هم دارند
دانه‌های کینوا در رنگ‌های سفید، قرمز و سیاه وجود دارد. کینوا سفید که کمی به زرد متمایل است را به نام کینوا طلایی هم می‌شناسند. این دانه‌ها ظریف‌تر و سبک‌تر از بقیه رنگ‌ها هستند و بعد از پخت نرم‌تر می‌شوند.
کینوا قرمز بعد از پخت به رنگ قهوه‌ای دیده میشود و کمی شیرین‌تر است. این دانه‌های قرمز که بعد از پخت بافت خود را بیشتر حفظ می‌کند، برای تهیه سالاد مناسب‌تر هستند
